Działalność nierejestrowana jest formą działalność, która w ostatnim czasie staje się coraz bardziej popularna, w szczególności  wśród osób chcących rozpocząć swoją przygodę z biznesem, a którzy planują na początek prowadzić niewielki biznes, bez konieczności zakładania firmy, a tym samym przeprowadzania szeregu formalności z tym związanych. Brak obowiązku rejestracji, uproszczona księgowość, brak składek ZUS, czy też konieczności odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy wydają się kuszącymi opcjami.

Jednak czy rzeczywiście działalność nierejestrowana jest całkowicie pozbawiona ryzyka?

Jako radca prawny specjalizujący się w obsłudze prawnej firm oraz doradztwie prawnym dla przedsiębiorców, chcę przybliżyć najważniejsze aspekty tego rozwiązania, wskazać jego zalety, ale także możliwe pułapki.

Działalność nierejestrowana – co to takiego?
Działalność nierejestrowana jest drobną działalnością o charakterze zarobkowym, prowadzoną przez osoby fizyczne we własnym imieniu. Jednym z warunków prowadzenia działalność w takiej formie jest miesięczny próg przychodów, który nie może przekraczać 75% minimalnego wynagrodzenia (tj. od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. – kwoty 3181,50 zł miesięcznie, a od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. – kwoty 3225 zł miesięcznie, od 1 stycznia 2025 r. – kwoty 3499,50 zł). W praktyce oznacza to możliwość zarobkowania bez konieczności rejestracji działalności gospodarczej. Jest to szczególnie korzystne dla osób, które dopiero testują swój pomysł na biznes. Dodatkowo, jest to rozwiązanie dla osób które nie prowadziły wcześniej działalności gospodarczej, bądź też od momentu zawieszenia uprzednio prowadzonej firmy upłynęło minimum 60 miesięcy.

Najważniejsze zalety działalności nierejestrowanej

1. Brak rejestracji w CEIDG – nie ma konieczności zgłaszania działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
2. Brak obowiązku opłacania składek ZUS – to jedna z największych oszczędności dla początkujących przedsiębiorców.
3. Minimalna biurokracja – wystarczy prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów.
4. Brak obowiązku odprowadzania zaliczki na podatek dochodowy – jest to również oszczędność dla osób rozwijających własny biznes.
5. Brak obowiązku odprowadzania podatku VAT  - nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy na przykład sprzedaż danego towaru lub świadczone usługi wymagają rejestracji VAT bez względu na występujące progi podatkowe
6. Możliwość testowania pomysłu na biznes – idealne rozwiązanie na start bez dużych inwestycji.

Czy działalność nierejestrowana jest bez ryzyka?
Mimo licznych zalet, działalność nierejestrowana wiąże się z kilkoma wyzwaniami, które mogą nieść za sobą ryzyko. Doradztwo prawne od samego początku może uchronić Cię przed błędami, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się nieistotne.

1. Przekroczenie limitu przychodów
W sytuacji, gdy przychód z działalności nierejestrowanej przekroczy ustalony limit, koniecznym jest zarejestrowanie tej działalności w CEiDG  w ciągu 7 dni od dnia przekroczenia opisanego wyżej limitu. Powyższe wiąże się również z koniecznością opłacania składek ZUS i podatków. Warto na bieżąco monitorować swoje przychody, by uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.
2. Brak ochrony ubezpieczeniowej
Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną nie są objęte ubezpieczeniem społecznym ani zdrowotnym, co powoduje, że w razie choroby czy wypadku nie będą mogły liczyć na świadczenia z ZUS.
3. Odpowiedzialność za zobowiązania
Prowadzenie działalności nierejestrowanej wiąże się z tym, iż za wszystkie  zobowiązania odpowiadasz całym swoim majątkiem. W razie sporów z kontrahentami warto zadbać o profesjonalną obsługę prawną przedsiębiorców, by uniknąć kosztownych błędów.
4. Obowiązki podatkowe
Mimo braku rejestracji w CEIDG, przychody z działalności nierejestrowanej podlegają opodatkowaniu i są wykazywane w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36. Nieprzestrzeganie przepisów podatkowych może skutkować odpowiedzialnością karnoskarbową.

Przedstawione wyżej informacje opisują kilka najważniejszych aspektów związanych z działalnością nierejestrowaną. Należy mieć na uwadze, że każdy rodzaj zamierzonej działalności należy rozpatrywać indywidualnie, w tym zweryfikować również pod kątem czy przepisy szczególne w danym wypadku nie nakładają obowiązku rejestracji działalności. W przypadku chęci pogłębienia informacji na temat tego typu rozwiązania zapraszam do kontaktu.

Jak uniknąć pułapek podczas prowadzenia działalności nierejstrowanej?
Działalność nierejestrowana może być świetnym wstępem do biznesu, pod warunkiem, że będziesz działać świadomie i odpowiedzialnie. Skorzystanie z obsługi prawnej firm lub doradztwa prawnego dla przedsiębiorców już na początkowym etapie pomoże zidentyfikować potencjalne ryzyka i znaleźć optymalne rozwiązania.
Pamiętaj, że nawet w przypadku działalności na małą skalę, profesjonalne podejście do kwestii prawnych jest kluczem do sukcesu. Jeśli masz pytania lub potrzebujesz wsparcia, zapraszam do kontaktu – chętnie pomogę Ci bezpiecznie rozwinąć Twoje pomysły biznesowe.
Katarzyna Kaczmarek
Radca prawny specjalizujący się w obsłudze prawnej przedsiębiorców i doradztwie prawnym dla firm.