Podejmując decyzję o prowadzeniu własnego biznesu, każdy staje przed wyborem w zakresie określenia formy prawnej prowadzonej działalności. W niniejszym artykule omówimy po krótce rodzaje spółek prawa handlowego oraz ich podstawowe cechy, porównamy je i podpowiemy, która forma może być najlepsza dla Twojego biznesu. Należy jednak pamiętać, że  każda ze spółek prawa handlowego ma swoje zalety, wady i specyficzne wymagania.
Czym są spółki prawa handlowego?
Spółki prawa handlowego to podmioty gospodarcze podlegające rejestracji w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowym Rejestrze Sądowym. Działalność w/w podmiotów regulują przepisy Kodeksu spółek handlowych (KSH).
Spółki prawa handlowego można podzielić na dwie podstawowe grupy:

• Spółki osobowe – są jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej. Ich działalność opiera się na współdziałaniu wspólników, którzy ponoszą osobistą odpowiedzialność za zobowiązania spółki.
• Spółki kapitałowe – są osobami prawnymi posiadającymi zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnej. Podstawą ich działalności jest kapitał wnoszony przez udziałowców/akcjonariuszy, którzy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki.

Spółki osobowe – elastyczność i bezpośrednia odpowiedzialność
Spółki osobowe są kierowane dla osób planujących prowadzenie działalności opartej na współdziałaniu i zaufaniu wspólników. Wyróżniamy następujące spółki osobowe:
a) Spółka jawna (sp. j.)
Dla kogo?
Dla małych i średnich firm, wspólników działających w jednej branży, rodzinnych firm, które chcą działać na zasadzie partnerskiej.


Odpowiedzialność
Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.


Zalety
Brak kapitału zakładowego, prosta rejestracja, brak obowiązku prowadzenia pełnej księgowości (do określonych progów), łatwość w zarządzaniu.


Wady
Osobista odpowiedzialność wspólników za długi spółki.

b) Spółka partnerska (sp. p.)
Dla kogo?
Dla przedstawicieli wolnych zawodów, np. lekarzy, prawników, księgowych.


Odpowiedzialność
Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania wynikające z błędów zawodowych innych partnerów lub osób zatrudnionych współce podlegających kierownictwu innych partnerów.

Zalety
Możliwość łączenia sił z innymi specjalistami bez ryzyka odpowiedzialności za ich błędy.


Wady
Ograniczenie tylko do określonych zawodów.

c) Spółka komandytowa (sp. k.)
Dla kogo?
Dla firm, które potrzebują inwestora, ale chcą zachować kontrolę nad spółką.

Odpowiedzialność
Komplementariusz odpowiada całym swoim majątkiem, komandytariusz tylko do wysokości sumy komandytowej.


Zalety
Możliwość ograniczenia ryzyka dla części wspólników.


Wady
Konieczność sporządzenia szczegółowej umowy spółki, obowiązek prowadzenia pełnej księgowości.

d) Spółka komandytowo-akcyjna (S.K.A.)
Dla kogo?
Dla dużych przedsięwzięć wymagających kapitału, ale z wyraźnym liderem zarządzającym.


Odpowiedzialność
Komplementariusz odpowiada całym majątkiem, akcjonariusze nie ponoszą osobistej odpowiedzialności.

Zalety
Możliwość pozyskania kapitału poprzez emisję akcji, możliwość prowadzenia działalności w wielu branżach


Wady
Skomplikowana struktura organizacyjna, wiele formalności związanych z funkcjonowaniem Spółki i jej organów, minimalny kapitał w kwocie 50.000,00 zł, podwójne opodatkowanie

3. Spółki kapitałowe – ograniczona odpowiedzialność i większa struktura
Spółki kapitałowe to wybór dla firm, które planują działalność na większą skalę, pozyskanie inwestorów i ograniczenie ryzyka dla właścicieli.
a) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.)
Dla kogo?
Dla małych, średnich i dużych firm, które chcą ograniczyć osobistą odpowiedzialność wspólników.
Odpowiedzialność
Wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania Spółki. Zarząd Spółki może ponosić osobistą odpowiedzialność, całym swoim majątkiem za jej zobowiązania, w przypadku gdy egzekucja z majątku Spółki okaże się bezskuteczna i nie zaistnieją wskazane w przepisach prawa okoliczności wyłączające odpowiedzialność osób zarządzających.


Zalety
Niski kapitał zakładowy (min. 5 000 zł), duża elastyczność w zarządzaniu, możliwość wnoszenia wkładów w formie pieniężnej oraz niepieniężnej.


Wady
Konieczność prowadzenia pełnej księgowości, obowiązek składania sprawozdań finansowych, podwójne opodatkowanie, skomplikowana procedura rejestracji.
b) Spółka akcyjna (S.A.)
Dla kogo?
Dla dużych firm planujących emisję akcji, pozyskanie zewnętrznego kapitału i wejście na giełdę.


Odpowiedzialność
Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Zarząd Spółki ponosi odpowiedzialność wobec Spółki oraz jej wierzycieli


Zalety
Możliwość pozyskania kapitału, prestiżowa forma działalności.


Wady
Wysoki kapitał zakładowy (min. 100 000 zł), skomplikowana struktura zarządzania, skomplikowana procedura rejestracji.

c) Prosta Spółka Akcyjna (P.S.A.)
Dla kogo?
Dla startupów, czyli firm wchodzących na rynek, które zamierzają wprowadzać innowacyjne technologie


Odpowiedzialność
Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Zarząd Spółki może ponosić osobistą odpowiedzialność, całym swoim majątkiem za jej zobowiązania, w przypadku gdy egzekucja z majątku Spółki okaże się bezskuteczna i nie zaistnieją wskazane w przepisach prawa okoliczności wyłączające odpowiedzialność osób zarządzających


Zalety
Minimalny kapitał zakładowy - 1 zł, możliwość rejestracji spółki przez internet, elastyczność w zarządzaniu, wkład w formie świadczenia pracy bądź usług

Wady
Brak możliwości notowania na giełdzie, obowiązek zawarcia umowy o prowadzenie rejestru akcjonariuszy, konieczność tworzenia rezerw na pokrycie strat

Jak wybrać najlepszą formę spółki?

• Jeśli prowadzisz małą działalność z partnerem i nie chcesz dużych formalności → Spółka jawna

 

• Jeśli jesteś specjalistą i chcesz działać z innymi profesjonalistami → Spółka partnerska
   
• Jeśli potrzebujesz inwestora, ale chcesz mieć kontrolę nad firmą → Spółka komandytowa
   
• Jeśli planujesz duży biznes z ograniczoną odpowiedzialnością → Spółka z o.o.
   
• Jeśli chcesz wejść na giełdę i pozyskać duży kapitał → Spółka akcyjna

 

• Jeżeli jesteś początkującym przedsiębiorcą chcącym pozyskać kapitał oraz wprowadzić innowacyjne rozwiązania bądź usługi → Prosta spółka akcyjna

Wybór odpowiedniej spółki to kluczowa decyzja dla przyszłości Twojego biznesu. Należy wziąć pod uwagę kwestie podatkowe, odpowiedzialność wspólników, koszty prowadzenia działalności oraz plany rozwoju. Jeśli masz wątpliwości, warto skonsultować się z radcą prawnym, który pomoże dobrać najlepszą formę działalności dla Twojej firmy.
Masz pytania dotyczące zakładania spółki? Skontaktuj się z nami – pomożemy Ci wybrać najlepsze rozwiązanie!

Dowiedz się więcej:
Na temat Umowy Spółki
Odpowiedzialność członków zarządu